Cách dùng hàm if nhiều điều kiện trong excel kèm 3 mẹo nhanh

Trong Excel, không phải lúc nào một điều kiện cũng đủ để bạn đưa ra quyết định chính xác. Đó là lúc hàm IF nhiều điều kiện phát huy sức mạnh, giúp bạn xử lý các tình huống phức tạp như phân loại dữ liệu, đánh giá kết quả, tính thưởng nhân sự… Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng hàm IF có nhiều điều kiện trong Excel từ cơ bản đến nâng cao, kèm ví dụ thực tế và mẹo tối ưu để làm việc nhanh – chính xác – chuyên nghiệp hơn.j

I. Hàm IF nhiều điều kiện là gì? Vì sao quan trọng trong Excel?

1. Hàm IF nhiều điều kiện là gì?

Trong Excel, hàm IF là một trong những hàm điều kiện phổ biến nhất, cho phép bạn kiểm tra một điều kiện logic và trả về kết quả tương ứng tùy thuộc vào điều kiện đó là đúng (TRUE) hay sai (FALSE).

Tuy nhiên, trong thực tế, dữ liệu thường không chỉ dừng lại ở một điều kiện. Đó là lý do bạn cần đến hàm IF nhiều điều kiện, tức là bạn sẽ kiểm tra nhiều điều kiện cùng lúc để đưa ra kết quả phù hợp hơn cho từng trường hợp cụ thể.

Hàm IF nhiều điều kiện có thể viết theo 2 cách phổ biến:

• IF lồng nhau (Nested IF): chồng nhiều hàm IF trong cùng một công thức để xử lý nhiều tầng điều kiện.

• IF kết hợp hàm AND/OR: dùng khi bạn muốn kiểm tra nhiều điều kiện đồng thời (AND) hoặc ít nhất một điều kiện đúng (OR) trong cùng một biểu thức.

---

2. Lợi ích khi sử dụng hàm IF có nhiều điều kiện là gì?

Việc dùng hàm IF nhiều điều kiện trong Excel mang lại rất nhiều lợi ích cho công việc văn phòng, đặc biệt là khi bạn cần xử lý bảng dữ liệu có tính chất phân loại, phân tích logic hoặc thiết lập quy tắc kiểm tra tự động.

Một số lợi ích nổi bật:

• Tự động phân loại dữ liệu theo nhiều tiêu chí, ví dụ: học lực theo điểm, nhân sự theo ca làm việc và hiệu suất.

• Tạo điều kiện phức hợp trong báo cáo, giúp bạn xây dựng những biểu mẫu quản trị, kế toán, bán hàng chính xác và chuyên nghiệp.

• Giảm sai sót và thời gian xử lý thủ công, nhờ hệ thống logic tự động mà bạn chỉ cần nhập công thức một lần duy nhất.

---

3. Các dạng điều kiện phổ biến trong hàm IF nhiều điều kiện

Ví dụ:

• IF lồng nhau:
  =IF(A2>=8, "Giỏi", IF(A2>=6.5, "Khá", "Trung bình"))

• IF kết hợp AND:
  =IF(AND(B2>10000000, C2>=26), "Thưởng", "Không thưởng")

• IF kết hợp OR:
  =IF(OR(D2<10, E2<3), "Cần kiểm tra", "Đạt yêu cầu")

---

Hàm IF nhiều điều kiện trong Excel là công cụ cực kỳ mạnh giúp bạn tự động hóa quy trình đánh giá, kiểm tra, ra quyết định trong bảng tính – điều không thể thiếu với người làm văn phòng, kế toán, bán hàng hay quản lý.

---

II. Cấu trúc và cú pháp của hàm IF nhiều điều kiện

Việc hiểu rõ cách sử dụng hàm IF nhiều điều kiện sẽ giúp bạn xử lý được các tình huống phân loại, đánh giá hoặc đưa ra quyết định trong bảng tính Excel một cách hiệu quả và chính xác hơn. Dưới đây là hai cách viết phổ biến nhất mà bạn cần nắm.

---

1. Cách dùng hàm IF nhiều điều kiện dạng lồng nhau (Nested IF)

Giới thiệu cú pháp

Cách này sử dụng nhiều hàm IF lồng vào nhau, mỗi IF xử lý một trường hợp cụ thể. Khi điều kiện đầu tiên sai, Excel sẽ kiểm tra điều kiện tiếp theo bên trong IF lồng.

Cú pháp tổng quát:

=IF(điều_kiện_1, giá_trị_nếu_đúng_1, IF(điều_kiện_2, giá_trị_nếu_đúng_2, IF(điều_kiện_3, …, giá_trị_nếu_sai_cuối)))

Ví dụ minh họa – Xếp loại học sinh

Công thức:

=IF(A2>=8, “Giỏi”, IF(A2>=6.5, “Khá”, IF(A2>=5, “Trung bình”, “Yếu”)))

➡️ Với điểm 8.2: Giỏi
➡️ Với điểm 6.9: Khá
➡️ Với điểm 5.5: Trung bình

Ưu điểm:

• Phù hợp khi cần kiểm tra nhiều mức điều kiện phân tầng (kiểu dạng “nếu lớn hơn thì…, nếu không thì tiếp…”)

• Cấu trúc quen thuộc với người mới học Excel

Nhược điểm:

• Dễ rối mắt, khó bảo trì khi có quá nhiều tầng lồng nhau

• Nếu sai dấu ngoặc, Excel sẽ báo lỗi hoặc trả kết quả sai

• Không linh hoạt với điều kiện tổ hợp phức tạp (nhiều cột, nhiều yêu cầu cùng lúc)

---

2. Cách sử dụng hàm IF có nhiều điều kiện kết hợp AND/OR

Đây là cách viết hiện đại và thông minh hơn khi bạn cần xét nhiều điều kiện cùng lúc (không phân tầng). Bạn có thể kết hợp IF với AND hoặc OR tùy theo yêu cầu logic.

---

Cấu trúc dùng AND trong công thức IF nhiều điều kiện

Cú pháp:

=IF(AND(điều_kiện_1, điều_kiện_2, …), giá_trị_nếu_đúng, giá_trị_nếu_sai)

Ví dụ – Tính thưởng nếu doanh số > 10 triệu và làm việc ≥ 26 ngày

Công thức:

=IF(AND(A2>10000000, B2>=26), “Có thưởng”, “Không thưởng”)

➡️ Kết quả dòng 1: Có thưởng
➡️ Dòng 2 & 3: Không thưởng

---

Cách dùng OR để xác định các tình huống thay thế

Cú pháp:

=IF(OR(điều_kiện_1, điều_kiện_2), giá_trị_nếu_đúng, giá_trị_nếu_sai)

Ví dụ – Cảnh báo nếu tồn kho thấp hoặc sản phẩm sắp hết hạn

Công thức:

=IF(OR(A2<5, B2<7), “Cảnh báo”, “Bình thường”)

➡️ Dòng 1 & 2: Cảnh báo
➡️ Dòng 3: Bình thường

---

So sánh lệnh IF nhiều điều kiện trong Excel: Lồng nhau vs AND/OR

---

III. Các ví dụ thực tế khi dùng hàm IF nhiều điều kiện trong Excel

Để vận dụng thành thạo hàm if nhiều điều kiện, bạn cần luyện tập qua các tình huống thực tế. Dưới đây là 3 ví dụ thường gặp trong công việc văn phòng, kế toán, nhân sự.

---

1. Xếp loại học lực sinh viên theo điểm số

Bạn cần phân loại học lực theo điểm trung bình học kỳ, với tiêu chí:

• Từ 8.0 trở lên: Giỏi

• Từ 6.5 đến dưới 8.0: Khá

• Từ 5.0 đến dưới 6.5: Trung bình

• Dưới 5.0: Yếu

Công thức dùng Nested IF:

=IF(A2>=8, “Giỏi”, IF(A2>=6.5, “Khá”, IF(A2>=5, “Trung bình”, “Yếu”)))

Công thức kết hợp IF + AND:

=IF(AND(A2>=6.5, A2<8), “Khá”, …)

Nhưng để tối ưu, cách lồng IF vẫn phù hợp hơn trong phân tầng mức điểm.

Ví dụ:

---

2. Phân loại sản phẩm theo giá và tồn kho

Doanh nghiệp cần cảnh báo khi:

• Tồn kho dưới 10 đơn vị

• Hoặc giá sản phẩm trên 5 triệu đồng

Công thức dùng OR trong IF:

=IF(OR(B2<10, C2>5000000), “Cần kiểm tra”, “Ổn định”)

Giải thích:

• B2 là số lượng tồn kho

• C2 là giá bán sản phẩm

Ví dụ:

---

3. Tính thưởng cho nhân viên theo doanh số và số ngày làm việc

Quy định:

• Doanh số từ 15 triệu trở lên

• Làm đủ 26 ngày trở lên
  → Được thưởng

Công thức IF + AND:

=IF(AND(D2>=15000000, E2>=26), “Có thưởng”, “Không thưởng”)

Ví dụ:

---

IV. Cách làm hàm IF nhiều điều kiện dễ đọc và dễ bảo trì

Việc viết hàm đúng là chưa đủ – bạn còn cần viết sao cho dễ đọc, dễ sửa về sau. Dưới đây là các mẹo chuyên nghiệp giúp bạn xử lý công thức dài mà vẫn rõ ràng, gọn gàng:

---

1. Đặt hàm IF theo trình tự logic

Thay vì nhồi mọi điều kiện vào cùng lúc, hãy sắp xếp theo mức độ ưu tiên từ cao đến thấp. Điều này giúp người đọc dễ hình dung luồng kiểm tra điều kiện.

Ví dụ: với bảng phân loại điểm → nên bắt đầu từ “Giỏi” xuống “Yếu” thay vì ngược lại.

---

2. Chia nhỏ điều kiện ra từng bước phụ trợ

Bạn có thể tách điều kiện ra một cột phụ. Ví dụ:

Cột D: =A2>=15000000
Cột E: =B2>=26
Cột F: =IF(AND(D2,E2), “Có thưởng”, “Không thưởng”)

Cách này giúp bạn dễ kiểm tra từng điều kiện riêng lẻ nếu có sai sót.

---

3. Sử dụng IFS hoặc SWITCH (Excel 365)

Nếu bạn dùng phiên bản Office 365 hoặc Excel 2019+, hãy thử:

Công thức IFS (thay thế IF lồng nhau):

=IFS(A2>=8, “Giỏi”, A2>=6.5, “Khá”, A2>=5, “Trung bình”, TRUE, “Yếu”)

Ưu điểm:

• Dễ đọc hơn IF lồng

• Không cần đóng nhiều ngoặc

Công thức SWITCH dùng cho điều kiện giá trị đơn (ít phổ biến hơn IF/IFS).

---

V. Những lỗi thường gặp khi sử dụng hàm IF nhiều điều kiện trong Excel

Khi làm việc với hàm IF nhiều điều kiện, dù bạn nắm rõ cú pháp vẫn rất dễ gặp lỗi nếu không cẩn thận trong thao tác hoặc tổ chức logic. Dưới đây là 3 lỗi phổ biến nhất và cách xử lý:

---

1. Dấu ngoặc đóng mở không đúng khi lồng IF

Khi dùng IF lồng nhau, mỗi hàm IF yêu cầu một cặp dấu ngoặc mở – đóng. Nếu bạn quên đóng ngoặc cuối cùng hoặc đặt nhầm vị trí, Excel sẽ báo lỗi hoặc trả về kết quả không mong muốn.

Ví dụ sai:

=IF(A2>=8, “Giỏi”, IF(A2>=6.5, “Khá”, “Trung bình”)

(Thiếu dấu ngoặc đóng cuối cùng)

Cách khắc phục:

• Đếm số dấu ngoặc mở và đóng cho bằng nhau

• Khi viết công thức dài, hãy xuống dòng từng phần bằng phím Alt + Enter để dễ theo dõi (chỉ áp dụng trong thanh công thức, không trong ô)

---

2. Lỗi sai điều kiện do quy tắc logic mâu thuẫn

Ví dụ, nếu bạn viết điều kiện thứ hai mâu thuẫn với điều kiện thứ nhất, Excel sẽ không bao giờ chạy đến điều kiện đó.

Ví dụ sai:

=IF(A2>=8, “Giỏi”, IF(A2>=7, “Khá”, “Trung bình”))

Nếu A2 = 7.5 → đã thỏa điều kiện A2>=7, nhưng bị chặn bởi điều kiện A2>=8 ở đầu.

Cách khắc phục:

• Xếp điều kiện từ điểm cao xuống thấp

• Đảm bảo các khoảng không chồng chéo hoặc bị bỏ sót

---

3. Công thức dài gây khó kiểm soát

Nhiều người cố viết một công thức IF với 5–7 điều kiện trong cùng một dòng, điều này dễ gây rối và sai sót.

Mẹo xử lý:

• Sử dụng Alt + Enter để xuống dòng trong ô công thức

• Cách này không làm thay đổi kết quả, nhưng giúp bạn nhìn rõ từng tầng điều kiện và dễ sửa hơn

---

VI. Mẹo tăng tốc khi sử dụng hàm IF có nhiều điều kiện

Ngoài việc viết đúng cú pháp, bạn có thể tối ưu công thức IF nhiều điều kiện để nâng cao hiệu suất và giảm thời gian thao tác với bảng tính. Dưới đây là những mẹo hiệu quả nhất:

---

1. Sử dụng Name Range để làm gọn công thức

Thay vì viết điều kiện như A2>=15000000 nhiều lần, bạn có thể đặt tên vùng hoặc ô bằng Name Range.

Ví dụ: đặt tên ô A2 là DoanhSo → công thức:
=IF(DoanhSo>=15000000, “Đạt”, “Chưa đạt”)

Lợi ích:

• Công thức dễ đọc hơn

• Nếu thay đổi vị trí dữ liệu, Name Range vẫn hoạt động

---

2. Kết hợp với Data Validation và Conditional Formatting

• Data Validation: hạn chế đầu vào sai lệch, từ đó giúp IF chạy đúng
  → Ví dụ: chỉ cho nhập “Nam” hoặc “Nữ”

• Conditional Formatting: kết hợp với IF để làm nổi bật kết quả
  → Ví dụ: ô có kết quả “Yếu” sẽ tự động đổi màu đỏ

Cách này giúp bạn vừa tự động hóa tính toán, vừa trực quan hóa dữ liệu dễ theo dõi hơn.

---

3. Dùng IF kết hợp với VLOOKUP hoặc XLOOKUP để mở rộng logic

Khi bạn có bảng quy định điều kiện (như hệ số lương, mức thưởng, xếp loại…), thay vì viết nhiều IF, hãy kết hợp với VLOOKUP/XLOOKUP để linh hoạt hơn.

Ví dụ:

=IF(VLOOKUP(A2, B2:D5, 2, FALSE)=”A”, “Đạt”, “Không đạt”)

Hoặc:

=IF(XLOOKUP(A2, B2:B5, C2:C5)=”Y”, “Được duyệt”, “Từ chối”)

Lợi ích:

• Dễ cập nhật quy tắc chỉ bằng cách sửa bảng tra cứu

• Tránh việc phải sửa công thức phức tạp khi có thay đổi logic

---

Tóm lại, để sử dụng hàm IF nhiều điều kiện trong Excel một cách thành thạo và chuyên nghiệp, bạn không chỉ cần biết cú pháp – mà còn cần hiểu logic, tổ chức rõ ràng, và tận dụng các công cụ hỗ trợ đi kèm.

---

VII. Tổng kết – Cách tính bằng hàm IF nhiều điều kiện đơn giản và hiệu quả

Sau khi đi qua các phần từ lý thuyết đến ví dụ và kỹ thuật nâng cao, bạn đã có thể nắm vững cách dùng hàm IF nhiều điều kiện để giải quyết hầu hết các yêu cầu xử lý dữ liệu trong Excel.

Tóm tắt các dạng công thức thường gặp

• IF lồng nhau: thích hợp khi phân loại dữ liệu theo nhiều cấp bậc (xếp loại học lực, phân loại mức thu nhập…)

• IF kết hợp AND: dùng khi cần tất cả điều kiện phải đúng (ví dụ: đủ doanh số và đủ ngày làm việc mới được thưởng)

• IF kết hợp OR: dùng khi chỉ cần một trong các điều kiện đúng (ví dụ: tồn kho thấp hoặc hạn sử dụng sắp hết thì cảnh báo)

• IF kết hợp IFS/XLOOKUP: áp dụng với các tình huống phức tạp, nhiều điều kiện hoặc có bảng tra cứu

Gợi ý chọn công thức theo từng trường hợp

Lợi ích thiết thực trong công việc văn phòng

• Tăng hiệu suất làm việc lên 30–50% khi biết cách xử lý dữ liệu bằng logic tự động

• Giảm rủi ro sai sót khi nhập liệu thủ công, đặc biệt với các bảng lớn, nhiều điều kiện

• Làm nổi bật kỹ năng tin học văn phòng chuyên nghiệp, từ đó dễ dàng nâng cao vị thế trong đội nhóm hoặc khi ứng tuyển công việc mới

Làm chủ hàm if nhiều điều kiện trong Excel chính là nền tảng giúp bạn trở thành người điều khiển dữ liệu – thay vì bị dữ liệu điều khiển.

---

VIII. Làm việc hiệu quả hơn nhờ không gian chuyên nghiệp tại KingOffice

Có kỹ năng tốt là chưa đủ – một không gian làm việc lý tưởng chính là nền tảng vững chắc để bạn tập trung, sáng tạo và nâng cao hiệu quả mỗi ngày.

KingOffice mang đến hệ thống hơn 2.000 tòa nhà văn phòng tại TP.HCM, với đầy đủ mô hình phù hợp mọi nhu cầu:

1. Văn phòng trọn gói – Ready-to-use Office

• Diện tích từ 15m² đến 300m²

• Trang bị sẵn nội thất, bàn ghế, máy lạnh, internet, lễ tân

• Miễn phí điện, nước, phòng họp, dịch vụ vệ sinh

Phù hợp với startup, nhóm từ 3–15 người hoặc doanh nghiệp cần vận hành ngay.

---

2. Văn phòng chia sẻ – Coworking Space

• Chỗ ngồi linh hoạt theo giờ, theo ngày, theo tháng

• Không gian yên tĩnh, có tủ locker, wifi mạnh, phòng họp chung

• Chi phí thấp nhưng tiện ích đầy đủ

Phù hợp với freelancer, nhóm nhỏ hoặc nhân viên làm việc từ xa.

---

3. Văn phòng truyền thống – Office for Lease

• Bàn giao thô hoặc bán hoàn thiện

• Diện tích đa dạng, từ sàn nhỏ 40m² đến nguyên sàn 500m²

• Hỗ trợ thương lượng giá thuê, ký hợp đồng, tư vấn pháp lý

Phù hợp với doanh nghiệp lớn cần không gian setup riêng theo nhận diện thương hiệu.

---

4. Dịch vụ hỗ trợ trọn gói – One-stop Solution

• Tư vấn chọn mặt bằng phù hợp phong thủy, tài chính, quy mô

• Thiết kế nội thất văn phòng theo yêu cầu: mở – riêng tư – đa năng

• Hỗ trợ pháp lý: giấy phép kinh doanh, địa chỉ đăng ký công ty

• Quản lý vận hành: bảo trì, chăm sóc tòa nhà, hỗ trợ kỹ thuật

Bạn chỉ cần tập trung phát triển doanh nghiệp – mọi thứ còn lại để KingOffice lo.

---

• Website: https://kingofficehcm.com
• Fanpage: https://facebook.com/kingoffice.vn
• Hotline: 0902.3222.58
• Địa chỉ: 169B Thích Quảng Đức, P.4, Q. Phú Nhuận, TP.HCM