Market research là gì? 4 bước nghiên cứu thị trường hiệu quả

Trong kinh doanh hiện đại, market research là bước nền tảng giúp doanh nghiệp hiểu rõ nhu cầu khách hàng, xu hướng tiêu dùng và đối thủ cạnh tranh. Việc nắm vững market research là gì và áp dụng đúng quy trình không chỉ giúp tối ưu chiến lược marketing mà còn mở ra cơ hội phát triển bền vững, giảm rủi ro và gia tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

1. Giới thiệu khái niệm market research

1.1 Market research là gì?

Market research (nghiên cứu thị trường) là quá trình thu thập, phân tích và diễn giải thông tin liên quan đến thị trường mục tiêu, khách hàng tiềm năng, đối thủ cạnh tranh, và xu hướng ngành. Mục tiêu chính của market research là giúp doanh nghiệp hiểu rõ nhu cầu, hành vi và sở thích của người tiêu dùng, từ đó đưa ra quyết định kinh doanh chính xác và hiệu quả hơn.

Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc “cảm tính” trong kinh doanh không còn đủ. Một chiến lược chỉ thực sự hiệu quả khi được xây dựng dựa trên dữ liệu cụ thể. Market research cung cấp nền tảng dữ liệu đó, giúp doanh nghiệp:

• Xác định đúng khách hàng mục tiêu.
• Tối ưu chiến lược marketing và sản phẩm.
• Giảm rủi ro khi ra mắt sản phẩm mới.
• Dự báo xu hướng thị trường và hành vi tiêu dùng.

1.2 Phân biệt giữa market research và marketing research

Hai khái niệm này thường bị nhầm lẫn, nhưng chúng có phạm vi khác nhau:

• Market research (nghiên cứu thị trường): Tập trung vào thị trường bên ngoài doanh nghiệp, bao gồm khách hàng, đối thủ, ngành nghề, khu vực địa lý, và xu hướng tiêu dùng.
  → Ví dụ: Khảo sát xem người tiêu dùng ở TP.HCM có xu hướng ưa chuộng sản phẩm nội địa hay nhập khẩu.
• Marketing research (nghiên cứu marketing): Có phạm vi rộng hơn, bao gồm nghiên cứu thị trường (market research) và nghiên cứu các yếu tố liên quan đến hoạt động marketing tổng thể, như chiến lược giá, truyền thông, phân phối, định vị thương hiệu, và hiệu quả quảng cáo.
  → Ví dụ: Phân tích chiến dịch quảng cáo Facebook Ads nào giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi cao nhất.

Tóm lại, market research là một phần của marketing research. Nếu marketing research giúp doanh nghiệp điều chỉnh toàn bộ chiến lược tiếp thị, thì market research giúp họ hiểu chính xác “thị trường đang nghĩ gì, cần gì và muốn gì.”

1.3 Mục tiêu và lợi ích của nghiên cứu thị trường là gì?

Mục tiêu của nghiên cứu thị trường không chỉ là thu thập thông tin, mà còn giúp doanh nghiệp ra quyết định chiến lược dựa trên dữ liệu thực tế. Một quy trình nghiên cứu bài bản sẽ giúp doanh nghiệp:

• Xác định cơ hội thị trường: Tìm ra nhóm khách hàng tiềm năng chưa được phục vụ hoặc đang thiếu sản phẩm phù hợp.
• Đánh giá đối thủ cạnh tranh: Hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu và chiến lược của đối thủ để định vị thương hiệu hiệu quả hơn.
• Hiểu hành vi khách hàng: Biết khách hàng mua gì, mua ở đâu, tại sao chọn sản phẩm này mà không chọn sản phẩm khác.
• Giảm rủi ro khi ra quyết định: Dữ liệu nghiên cứu giúp doanh nghiệp tránh đầu tư sai hướng hoặc ra mắt sản phẩm không phù hợp.
• Dự báo xu hướng: Phân tích sự thay đổi của thị trường, nhu cầu và hành vi tiêu dùng để chuẩn bị kế hoạch dài hạn.

Nhờ đó, market research trở thành công cụ chiến lược không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh hiện đại — đặc biệt trong các ngành như bán lẻ, công nghệ, bất động sản và dịch vụ.

2. Tổng quan về nghiên cứu thị trường trong marketing

2.1 Vai trò nghiên cứu thị trường trong marketing hiện đại

Trong thời đại kỹ thuật số, nơi hành vi người tiêu dùng thay đổi từng ngày, nghiên cứu thị trường trong marketing đóng vai trò như “bản đồ định hướng” giúp doanh nghiệp đi đúng hướng.

• Xác định đúng đối tượng khách hàng (target audience): Marketing chỉ hiệu quả khi thông điệp được gửi đến đúng người. Nghiên cứu thị trường giúp xác định rõ nhóm khách hàng mục tiêu về độ tuổi, thu nhập, nhu cầu và hành vi.
• Định vị thương hiệu chính xác: Hiểu thị trường giúp doanh nghiệp lựa chọn thông điệp và giá trị khác biệt so với đối thủ.
• Tối ưu chiến dịch truyền thông: Phân tích dữ liệu thị trường giúp marketer biết nên quảng cáo ở đâu, vào thời điểm nào và với ngân sách bao nhiêu để đạt hiệu quả cao nhất.
• Tăng khả năng cạnh tranh: Doanh nghiệp nắm rõ thị trường sẽ dễ dàng dự đoán xu hướng, thích ứng nhanh và duy trì lợi thế so với đối thủ.

Nói cách khác, market research là nền tảng của mọi quyết định marketing thành công.

2.2 Các hình thức nghiên cứu thị trường phổ biến

Tùy vào mục tiêu và quy mô, nghiên cứu thị trường được chia thành nhiều hình thức khác nhau.

1. Theo phương pháp thu thập dữ liệu:

• Nghiên cứu sơ cấp (Primary research): Thu thập dữ liệu trực tiếp từ khách hàng qua khảo sát, phỏng vấn, quan sát hoặc nhóm thảo luận (focus group).
• Nghiên cứu thứ cấp (Secondary research): Sử dụng dữ liệu có sẵn từ báo cáo, thống kê, internet, hoặc cơ quan nhà nước.

2. Theo tính chất dữ liệu:

• Nghiên cứu định tính (Qualitative research): Phân tích cảm xúc, nhận thức, động cơ mua hàng của người tiêu dùng.
• Nghiên cứu định lượng (Quantitative research): Dùng số liệu, biểu đồ, khảo sát diện rộng để đo lường hành vi hoặc xu hướng.

Sự kết hợp giữa định tính và định lượng giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện, vừa hiểu “vì sao khách hàng hành động như vậy”, vừa biết “bao nhiêu người đang hành động như vậy.”

2.3 Mô hình nghiên cứu thị trường tiêu chuẩn

Một mô hình nghiên cứu thị trường hiệu quả thường gồm ba giai đoạn chính:

1. Thu thập thông tin: Tập hợp dữ liệu từ nhiều nguồn — khảo sát người tiêu dùng, báo cáo ngành, xu hướng tìm kiếm, số liệu kinh tế.
2. Phân tích và diễn giải dữ liệu: Dùng công cụ thống kê hoặc phần mềm phân tích để tìm ra mối quan hệ giữa hành vi, nhu cầu và tiềm năng thị trường.
3. Đưa ra chiến lược hành động: Dựa trên kết quả phân tích, doanh nghiệp xác định chiến lược sản phẩm, giá, phân phối và truyền thông phù hợp.

Quá trình này mang tính vòng lặp liên tục, nghĩa là doanh nghiệp cần cập nhật dữ liệu mới thường xuyên để thích ứng với biến động thị trường.

3. Quy trình nghiên cứu thị trường gồm 4 bước hiệu quả

Bước 1: Xác định mục tiêu và vấn đề cần nghiên cứu

Doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu nghiên cứu thị trường như: khách hàng là ai, nhu cầu ra sao, đối thủ cạnh tranh thế nào. Việc đặt câu hỏi đúng giúp định hướng nghiên cứu chính xác, tránh lãng phí thời gian và dữ liệu không liên quan. Ví dụ: nếu doanh số giảm, cần tìm nguyên nhân về hành vi mua hàng hay giá bán – không chỉ hỏi “khách hàng thích sản phẩm nào”.

Bước 2: Thu thập dữ liệu và khảo sát thị trường

Tùy mục tiêu, có thể áp dụng:

• Phỏng vấn, bảng hỏi, quan sát hoặc thu thập dữ liệu thứ cấp từ báo cáo có sẵn.
• Cách khảo sát hiệu quả: chọn mẫu đại diện, thiết kế câu hỏi rõ ràng, thu thập dữ liệu trung thực.
• Công cụ hỗ trợ: Google Trends (theo dõi xu hướng), SurveyMonkey (tạo khảo sát), Statista và SimilarWeb (phân tích ngành và đối thủ).

Bước 3: Phân tích dữ liệu và đánh giá kết quả

Sau khi thu thập, cần phân loại – thống kê – trực quan hóa dữ liệu bằng biểu đồ hoặc phần mềm như Excel, SPSS.
Ví dụ: khảo sát người tiêu dùng trước khi ra mắt sản phẩm mới giúp xác định nhóm khách hàng tiềm năng, mức giá chấp nhận, và kênh mua hàng phổ biến.
Từ dữ liệu, doanh nghiệp có thể ra quyết định chính xác hơn về sản phẩm, giá và chiến lược truyền thông.

Bước 4: Đề xuất chiến lược và triển khai hành động

Phân tích kết quả để xây dựng kế hoạch marketing thực tế: định vị thương hiệu, tối ưu sản phẩm, chọn kênh truyền thông phù hợp.
Việc cập nhật nghiên cứu thường xuyên giúp doanh nghiệp nắm bắt xu hướng mới và duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

4. Công cụ, chi phí và kỹ năng cần có trong nghiên cứu thị trường

4.1 Các công cụ phổ biến

• Miễn phí: Google Forms, Google Trends, Think with Google.
• Trả phí: Ahrefs, NielsenIQ, Statista, SEMrush.
  Công cụ miễn phí phù hợp khảo sát nhanh; công cụ trả phí giúp phân tích sâu và chính xác hơn.

4.2 Chi phí nghiên cứu thị trường

Chi phí tùy quy mô và phương pháp:

• Khảo sát nhỏ: 0–5 triệu đồng.
• Nghiên cứu chuyên sâu thuê ngoài: 20–100 triệu đồng.
  Doanh nghiệp nhỏ nên kết hợp dữ liệu có sẵn với khảo sát nội bộ để tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đảm bảo độ chính xác.

4.3 Kỹ năng cần có của marketer

• Phân tích dữ liệu: đọc hiểu và đánh giá thông tin khách quan.
• Hiểu hành vi khách hàng: giải thích “vì sao” họ chọn mua.
• Tư duy tổng hợp: chuyển kết quả nghiên cứu thành chiến lược cụ thể.
• Sử dụng công cụ: Google Analytics, SPSS, Power BI.
• Tư duy chiến lược: biến dữ liệu thành hành động kinh doanh hiệu quả.

=> Khi nắm vững quy trình và kỹ năng này, doanh nghiệp có thể nghiên cứu thị trường nhanh, chính xác và tiết kiệm, từ đó tạo lợi thế trong cạnh tranh và phát triển bền vững.

5. Ứng dụng nghiên cứu thị trường trong kinh doanh thực tế

Nghiên cứu thị trường (market research) không chỉ là một công cụ phân tích, mà là nền tảng của mọi quyết định kinh doanh thành công. Hầu hết các thương hiệu lớn đều dựa vào dữ liệu nghiên cứu để phát triển sản phẩm, mở rộng thị trường và định hình chiến lược thương hiệu.

Ví dụ thực tế:

• Coca-Cola: Trước khi tung ra sản phẩm mới, hãng thường khảo sát thị hiếu người tiêu dùng tại từng quốc gia để điều chỉnh hương vị, bao bì và thông điệp quảng cáo. Nhờ đó, mỗi chiến dịch của Coca-Cola luôn phù hợp với văn hóa và tâm lý khách hàng địa phương.
• Vinamilk: Doanh nghiệp Việt này liên tục thực hiện nghiên cứu nhu cầu dinh dưỡng của từng nhóm tuổi để phát triển các dòng sữa chuyên biệt. Việc dựa vào dữ liệu nghiên cứu giúp Vinamilk giữ vững vị thế dẫn đầu và thấu hiểu sâu người tiêu dùng trong nước.
• Tiki: Trước khi triển khai chiến dịch “TikiNOW”, Tiki đã phân tích hàng triệu dữ liệu hành vi mua hàng để hiểu rằng người dùng sẵn sàng trả thêm chi phí cho tốc độ giao hàng nhanh. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc ứng dụng nghiên cứu thị trường vào quyết định kinh doanh cụ thể.

Mục đích của nghiên cứu thị trường:

• Phát triển sản phẩm mới: Hiểu nhu cầu thật của người tiêu dùng trước khi sản xuất, tránh rủi ro hàng tồn kho.
• Mở rộng thị trường: Xác định khu vực, nhóm khách hàng hoặc xu hướng mới có tiềm năng tăng trưởng.
• Tăng nhận diện thương hiệu: Từ kết quả nghiên cứu, doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược truyền thông và thông điệp quảng cáo phù hợp với từng phân khúc khách hàng.

Vì sao phải nghiên cứu thị trường thường xuyên trong kỷ nguyên số:
Thị trường ngày nay thay đổi nhanh hơn bao giờ hết – hành vi tiêu dùng, xu hướng công nghệ, chính sách kinh tế đều biến động liên tục. Việc nghiên cứu định kỳ giúp doanh nghiệp:

• Nắm bắt thay đổi về nhu cầu và hành vi người dùng.
• Cập nhật đối thủ và xu hướng ngành để điều chỉnh chiến lược kịp thời.
• Duy trì tính cạnh tranh, tránh tụt hậu trong môi trường kỹ thuật số.

Nói cách khác, nghiên cứu thị trường thường xuyên chính là cách doanh nghiệp “đọc vị” thị trường để đi trước một bước.

6. Tại sao nên thuê văn phòng tại King Office?

Để triển khai nghiên cứu thị trường và hoạt động marketing hiệu quả, doanh nghiệp cần một môi trường làm việc hiện đại, linh hoạt và tối ưu chi phí. Đây chính là thế mạnh của King Office – hệ thống cho thuê văn phòng chuyên nghiệp hàng đầu TP.HCM.

Lý do nên chọn King Office:

• Hơn 2.000 tòa nhà văn phòng tại các quận trung tâm TP.HCM như Quận 1, 3, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Thủ Đức, đáp ứng đa dạng nhu cầu từ startup đến doanh nghiệp lớn.
• Không gian làm việc linh hoạt, đầy đủ tiện nghi giúp đội ngũ marketing, R&D và phân tích thị trường làm việc hiệu quả, tăng khả năng sáng tạo.
• Báo giá nhanh chỉ trong 5 phút, thông tin cập nhật chính xác từng ngày, giúp doanh nghiệp chủ động về kế hoạch thuê và ngân sách.
• Miễn phí tư vấn setup văn phòng, hỗ trợ xin giấy phép kinh doanh, thiết kế nội thất và chiến lược marketing ban đầu cho doanh nghiệp mới.
• Dịch vụ đưa đón xem văn phòng miễn phí, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và dễ dàng chọn được vị trí phù hợp cho hoạt động nghiên cứu và vận hành.

Chọn King Office, doanh nghiệp không chỉ sở hữu một nơi làm việc tiện nghi mà còn xây dựng hình ảnh thương hiệu chuyên nghiệp, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình nghiên cứu thị trường và phát triển kinh doanh lâu dài.

Liên hệ King Office để được tư vấn và nhận báo giá nhanh:
📞 Hotline/Zalo: 0902 322 258
🌐 Website: https://kingofficehcm.com
📘 Fanpage: Facebook King Office
🏢 Địa chỉ: 169B Thích Quảng Đức, Phường Đức Nhuận, TP.HCM